Ιούδ.α:3 Αγαπητοί, επειδή καταβάλλω πάσαν σπουδήν να σας γράψω περί της κοινής σωτηρίας, έλαβον ανάγκην να σας γράψω, προτρέπων εις το να αγωνίζησθε δια την πίστιν, ήτις άπαξ παρεδόθη εις τους αγίους.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα χριστούγεννα. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα χριστούγεννα. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2022

Μια Προφητεία

 


 

Μιχαίας ε:1-6 - Ματθαίος β:5-6

Ξεκινώντας την παρουσίαση της ζωής και του έργου του Κυρίου μας, ο Ματθαίος βάζει το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτίσει την αφήγησή του.

Έτσι, στα πρώτα δύο κεφάλαια, ηχεί επανειλημμένα η φράση, δια να πληρωθή το ρηθέν... (α:22, β:5, 15, 17, 23).

Ο Ματθαίος θέλει να μας δείξει ότι ο Ιησούς Χριστός είναι η εκπλήρωση της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι ο Μεσσίας στο πρόσωπο του οποίου κάθε προφητεία, κάθε θεσμός, κάθε λυτρωτικό γεγονός της ιστορίας του Ισραήλ, βρίσκει την εκπλήρωσή του. Η αναφορά του Ματθαίου β:5-6 στην προφητεία του Μιχαία, εντάσσεται λοιπόν μέσα στο πλαίσιο της παρουσίασης του Ιησού Χριστού σαν εκπλήρωση των αιώνιων υποσχέσεων του Θεού.

Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2022

Η ειρήνη είναι μια σπουδαία υπόσχεση!


Είναι όμως και η πιο παρεξηγημένη και καταπιεσμένη ελπίδα της ανθρωπότητας. Μοιάζει με ένα απόμακρο, άπιαστο όνειρο. Όσες προσπάθειες έχουν γίνει ή γίνονται στον κόσμο για την ειρήνη καταλήγουν σε μια μορφή ειρήνης που μόνο ειρήνη δεν είναι.

Είναι όμως υπαρκτή η πραγματική ειρήνη;

Σε μια πρόσφατη ραδιοφωνική εκπομπή μια ακροάτρια, αναστατωμένη προφανώς από την... ντόπια επικαιρότητα σχολίασε με απορία:

Πέστε μου σας παρακαλώ:

·        Μάνα μαστροπός, γυμνασιάρχης βιαστής, ιερέας εραστής!

·        Δικαιοσύνη τυφλή;

Και πρόσθεσε:

·        Στη σημερινή διεφθαρμένη εποχή, μια υγιής μάνα πρέπει να σκέπτεται διεφθαρμένα για να προφυλάξει τα παιδιά της!

Πώς μπορεί αυτή η κυρία να βιώσει την ειρήνη μέσα της και γύρω της;

Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου 2022

Πού είναι ο γεννηθείς βασιλεύς;


Την εποχή αυτή στο τέλος του χρόνου, ο Ιησούς αναφέρεται συχνά σαν «ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ των Ουρανών» και «ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ των Ιουδαίων».

Εκείνο όμως που μας παρουσιάζεται είναι ένα ανυπεράσπιστο βρέφος, που περισσότερο χρειάζεται τη δική μας βοήθεια και συμπάθεια, χωρίς τίποτα να θυμίζει κάτι βασιλικό – εκτός ίσως από τα δώρα των Μάγων και ...τα κάλαντα των παιδιών. Αντίθετα η βασιλική ιδιότητα του Ιησού προβάλλεται μάλλον στη σκηνή της εισόδου Του στα Ιεροσόλυμα “μετά βαΐων και κλάδων” λίγες ημέρες πριν από τη Σταύρωση. Οι δύο αυτές σκηνές, εντούτοις, έχουν κάποια κοινά σημεία που καλό είναι να παρατηρήσουμε.

Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022

Χρόνια Πολλά!


Σε κάθε γύρισμα του χρόνου, οι άνθρωποι συνηθίζουν να λένε ευχές όπως «ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ», «ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑ».

Είναι βέβαιο, ότι απ' την πολύ χρήση έχει μείνει μια ανώδυνη συνήθεια, φράση ασήμαντη χωρίς ραχοκοκαλιά, γι' αυτούς που τη χρησιμοποιούν.

Όμως αν κοιτάξουμε λίγο βαθύτερα, θα δούμε ότι είναι μια έκφραση με νόημα, δεμένη μ' έναν απ' τους πολλούς ανικανοποίητους πόθους της ανθρώπινης ψυχής, μια έκφραση δίψας για μια τέτοια ζωή, σαν αυτή που περιγράφουμε στις ευχές μας, ζωή με πολλά και καλά χρόνια.

Αν όμως αποφασίσουμε να πάρουμε στα σοβαρά όλα όσα λέμε, αμέσως γεννιούνται τρία απαιτητικά ερωτήματα:

1.     Τι εννοούμε με τα πολλά και καλά χρόνια;

2.     Πώς τα φανταζόμαστε, πώς και από που τα περιμένουμε να έρθουν;

3.     Εμείς απ' τη δική μας τη μεριά τι κάνουμε; Ποια είναι η δική μας συμμετοχή γι' αυτά τα πολλά και καλά χρόνια;

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2022

Τα κάλανδα


 

Το έθιμο της «Ειρεσιώνης», τα αρχαία κάλαντα

 

Φυσικά η λέξη για τα «κάλαντα» είναι δανεισμένη από τη ρωμαϊκή γιορτή των καλένδων, που με τη σειρά της όμως απηχεί ένα ακόμα πιο αρχαίο, ελληνικό έθιμο, αυτό της Ειρεσιώνης.

Η Ειρεσιώνη (από το είρος, έριον = μαλλί προβάτου), ήταν ένα κλαδί ελιάς  στολισμένο με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο και τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά). Την εβδόμη ημέρα του μηνός Πυανεψιώνος (22 Σεπτεμβρίου – 20 Οκτωβρίου), παιδιά των οποίων και οι δύο γονείς ζούσαν, περιφέρανε την Ειρεσιώνη στους δρόμους της πόλης των Αθηνών τραγουδώντας από σπίτι σε σπίτι, παίρνοντας το φιλοδώρημά τους από τον νοικοκύρη ή την κυρά και όταν έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους, όπου έμενε εκεί μέχρι την ιδία ημέρα του νέου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν την νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν. Άλλα παιδιά κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την θύρα του Ιερού του Απόλλωνα.

Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2022

«Ιδόντες δε τον αστέρα εχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα» (Ματθ.β:10)


Μία από τις πιο δημοφιλείς σκηνές που βλέπει κανείς κατά την περίοδο των Χριστουγέννων είναι αυτή των τριών μάγων που προσφέρουν δώρα στον Ιησού, ενώ είναι στη φάτνη. Κάποιοι έχουν προτείνει ότι αυτοί οι άντρες ήταν μάγοι με την κακή έννοια, ή ίσως αστρολόγοι. Ωστόσο, αυτό απλά δεν είναι αλήθεια.

Οι πιο απροσδόκητοι και μυστηριώδεις χαρακτήρες του ιστορικού της γέννησης του Ιησού, όπως μας το εξιστορεί ο ευαγγελιστής Ματθαίος, δε θα είχαμε κανένα δισταγμό να πούμε πως είναι οι μάγοι από την ανατολή.

Ενώ για όλα τα άλλα πρόσωπα του ιστορικού, έχουμε πληροφορίες στα ευαγγέλια και στην περίπτωση του Ηρώδη, εξωβιβλικές πληροφορίες από τον ιστορικό Ιώσηπο, για την ταυτότητα των σοφών μάγων, ποιοι ήταν, πόσοι ήταν, δεν γνωρίζουμε τίποτε περισσότερο εκτός από τα λίγα που αναφέρει εδώ ο ευαγγελιστής.

Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2022

Η σφαγή των νηπίων της Βηθλεέμ


Το επεισόδιο της Σφαγής των Νηπίων μνημονεύεται μόνο από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (β:16-18). Δεν μιλούν γι' αυτό ούτε οι άλλοι Ευαγγελιστές ούτε ο ιστορικός Ιώσηπος. Για το λόγο αυτό έχουν εκφραστεί αμφιβολίες για την ιστορικότητα αυτής της περικοπής.

Παράξενο είναι, το πώς κάποιος που πίστευε στον ερχομό του Χριστού μπορούσε να ήταν τόσο ανόητος και να είχε τέτοια έπαρση που να νόμιζε, ότι θα ήταν σε θέση να ματαιώσει τον ερχομό Του.

Όσο αφορά στη μοναδική αναφορά από το Ματθαίο, η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν είναι το μοναδικό γεγονός που καταγράφεται μόνο από μια ιστορική πηγή, ο δε Ιώσηπος έχει παραλείψει και άλλα γεγονότα από την ιστορία του.

Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2022

Δεν υπήρχε τόπος

 

"Και εγένησε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον, εσπαργάνωσεν και κατέκλινεν αυτόν εν τη φάτνη, διότι δεν ήτο τόπος δι' αυτούς εν τω καταλύματι" Λουκ.β:7

 

Δεν υπάρχει μέρος στην Αγία Γραφή που να ξέρουν τόσο καλά οι Χριστιανοί, όσο το μέρος αυτό που περιγράφει τη γέννηση του Ιησού Χριστού.

Η μητέρα του και ο Ιωσήφ ζούσαν στην πατρίδα τους την Ναζαρέτ. Η κυβέρνηση της Ρώμης διέταξε σε όλη την επικράτεια του Ρωμαϊκού κράτους απογραφή του πληθυσμού μόνο και μόνο για να γεμίσει τα ταμεία της αυτοκρατορίας με κεφαλικό φόρο.

Έτσι και ο Ιωσήφ από την Ναζαρέτ της Γαλιλαίας, βρέθηκε στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας για να απογραφεί με τη γυναίκα του Μαριάμ που ήταν έγκυος.

Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2022

«επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκίας»

Εκατομμύρια Χριστιανοί σε όλο τον κόσμο πιστεύουν ότι ο Χριστός ήρθε να φέρει ειρήνη στη γη και ευδοκία στους ανθρώπους. Αυτή η πεποίθηση βασίζεται στα λόγια που βρίσκονται στο Λουκά β:14. 

Εκεί, ένας άγγελος ενημερώνει τους ποιμένες για τη γέννηση του Μεσσία. Εκείνη τη στιγμή, οι βοσκοί άκουσαν μια αγγελική χορωδία που υμνούσε το Θεό με τα λόγια «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία» (Μετάφραση Ν. Βάμβα).

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2022

Πριν από περίπου 2.000 χρόνια, ένα μωρό γεννήθηκε από μια γυναίκα που την έλεγαν Μαρία.

 


Το μωρό ονομάστηκε Ιησούς.

Η γέννηση του Ιησού δεν ήταν συνηθισμένη. Η Μαρία ήταν παρθένα, και γέννησε τον Ιησού από το Άγιο Πνεύμα.

Η γέννηση αυτή ήταν ένα θαύμα. Δεν διάλεξε η Μαρία το όνομα του μωρού, γιατί του δόθηκε από τον ουρανό.

Ένας άγγελος είπε στον Ιωσήφ, που επρόκειτο να γίνει ο σύζυγός της Μαρίας, «θέλεις καλέσει το όνομα αυτού Ιησούν· διότι αυτός θέλει σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών» (Ματθ.α:21).

Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2022



Δευτ.ιβ:1 Ταύτα είναι τα διατάγματα και αι κρίσεις, τα οποία θέλετε προσέχει να εκτελήτε, εν τη γη την οποίαν Κύριος ο Θεός των πατέρων σου δίδει εις σε διά να κληρονομήσης αυτήν, πάσας τας ημέρας τας οποίας ζήτε επί της γης.

Δευτ.ιβ:2 Θέλετε καταστρέψει πάντας τους τόπους, όπου τα έθνη, τα οποία θέλετε κυριεύσει, ελάτρευον τους θεούς αυτών, επί τα υψηλά όρη και επί τους λόφους και υποκάτω παντός δένδρου δασέος.

Δευτ.ιβ:3 Και θέλετε κατεδαφίσει τους βωμούς αυτών και συντρίψει τας στήλας αυτών, και κατακαύσει εν πυρί τα άλση αυτών, και κατακόψει τα είδωλα των θεών αυτών, και εξαλείψει τα ονόματα αυτών εκ του τόπου εκείνου.

Δευτ.ιβ:4 Δεν θέλετε κάμει ούτως εις Κύριον τον Θεόν σας·


 

και θέλω σας δώσει εις έκαστον κατά τα έργα σας


Αποκ.ιζ:14 Ούτοι θέλουσι πολεμήσει με το Αρνίον, και το Αρνίον θέλει νικήσει αυτούς, διότι είναι Κύριος των κυρίων και Βασιλεύς των βασιλέων, και όσοι είναι μετ' αυτού είναι κλητοί και εκλεκτοί και πιστοί.

Υπάρχει ένα «μεγάλο δράμα» που παίζεται στο θέατρο όλης της γης. Όλοι οι συντελεστές έχουν καλεστεί στη σκηνή γι’ αυτή την τελική αντιπαράθεση μεταξύ του καλού και του κακού, του φωτός και του σκότους, του Αρνίου και των εκλεκτών Του, και του θηρίου και των οπαδών του.

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022

Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 

Λογικά θα έπρεπε να είναι «το έτος μηδέν», εφόσον το χριστιανικό ημερολόγιο που χρησιμοποιούμαι έχει σαν αφετηρία του το γεγονός της γέννησης του Χριστού. Κι όμως, δεν είναι «το έτος μηδέν» η αρχή του ημερολογίου μας.

Πρώτα απ’ όλα, όταν καθιερώθηκε το χριστιανικό ημερολόγιο τον 6ο αιώνα μ.Χ. το «μηδέν» δεν ήταν ακόμα γνωστό στα μαθηματικά. Το σύμβολο του «μηδέν» χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τους Ινδούς γύρω στο 400 μ.Χ.

Οι Άραβες το υιοθέτησαν από τους Ινδούς όταν εισέβαλαν στην Ινδία περί το 700 μ.Χ. Κατόπιν έφεραν την ιδέα του «μηδέν» στην Ευρώπη γύρω στο 1200 μ.Χ.

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2022

Η αλήθεια για τα Χριστούγεννα


Α΄ Κορ.ι:14 «Διά τούτο, αγαπητοί μου, φεύγετε από της ειδωλολατρείας».

 

Τι είναι τα Χριστούγεννα;

Όλα αυτά που γράφουμε μέσα από το λόγο του Θεού θα πρέπει να είναι φοβερά αναπάντεχα για όποιον έχει τη συνήθεια να γιορτάζει τα Χριστούγεννα. 

Πρέπει όμως ν’ αφήσουμε την αλήθεια να ελέγξει το βάθος της συνείδησης κάθε Χριστιανού που έχει δραστηριοποιηθεί με οποιονδήποτε τρόπο, στις γιορτές αυτές.

Από τα λόγια του Αγίου Πνεύματος, θα πρέπει να μη δυσκολευτούμε να καταλάβουμε πως ό,τι είναι πολύ δημοφιλές για τον κόσμο δεν είναι του Θεού. 

Λουκ. 16:15 Και είπε προς αυτούς· Σεις είσθε οι δικαιόνοντες εαυτούς ενώπιον των ανθρώπων, ο Θεός όμως γνωρίζει τας καρδίας σας· διότι εκείνο, το οποίον μεταξύ των ανθρώπων είναι υψηλόν, βδέλυγμα είναι ενώπιον του Θεού.

Οι άνθρωποι δεν είναι πάντα στην καρδιά ό,τι δείχνουν εξωτερικά. Και οι άγιοι του Χριστού, συχνά, ακόμη και ασυναίσθητα, οδηγούνται μέσα από τις παραδόσεις των ανθρώπων στην ειδωλολατρία, πράγμα που μισεί ο Θεός.

Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2022

Είναι σωστό, οι χριστιανοί να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα;

Είναι αναμφισβήτητο, ότι τα Χριστούγεννα είναι η πιο αναμενόμενη στιγμή του χρόνου για εκατομμύρια «Χριστιανών» και μη Χριστιανών. 

Είναι αυτές οι μέρες με τις όμορφες μουσικές, τα νόστιμα φαγητά και γλυκά, τα φωτεινά χρώματα και φωτάκια, τις οικογενειακές συναντήσεις. Ωστόσο, υπάρχει κάτι που δεν είναι τα Χριστούγεννα, ούτε ήταν ποτέ: χριστιανικά!!!

Όσο αθώες και ελκυστικές μπορεί να φαίνονται αυτές οι μέρες, οι ρίζες τους είναι πολύ σκοτεινές και δεν έχουν καμία σχέση με τον Θεό.

Είναι απόλυτα απαραίτητο να καταλάβουμε ότι ο Θεός μισεί το ψέμα, οποιαδήποτε μορφή κι αν έχει.

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2022

Γιατί κάποιοι γιορτάζουν κάτι που ο Θεός ποτέ δεν ζήτησε;


Τι θέλουν να πουν οι στολισμένες εκκλησίες και τα στολισμένα χριστιανικά σπίτια αυτές τις μέρες; Γιατί τόση εξομοίωση με τον κόσμο που δεν ξέρει, από αυτούς που υποτίθεται ότι έπρεπε να ξέρουν;

Όλες αυτές τις ανθρωπόφτιαχτες γιορτές, ο Κύριος τις μισεί!

Βέβαια, όλα αυτά έχουν προφητευτεί σε πολλά βιβλία της Γραφής.

Ας δούμε μερικά:

Ησ.α:13,14 Μη φέρετε πλέον, ματαίας προσφοράς το θυμίαμα είναι βδέλυγμα εις εμέ τας νεομηνίας και τα σάββατα, την συγκάλεσιν των συνάξεων, δεν δύναμαι να υποφέρω, ανομίαν και πανηγυρικήν σύναξιν. Τας νεομηνίας σας και τας διατεταγμένας εορτάς σας μισεί η ψυχή μου είναι φορτίον εις εμέ εβαρύνθην να υποφέρω.

Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου 2022

Το δένδρο των Χριστουγέννων



Η «δενδρολατρεία» έχει τις ρίζες της στις λατρευτικές συνάξεις των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι τελούσαν τρεις μεγάλες γιορτές αφιερωμένες στα δέντρα, που έφεραν τις ονομασίες Δαφνηφορία, Κορυθάλη και Δενδροφορία.

Η «ΔΑΦΝΗΦΟΡΙΑ» ήταν γιορτή που γινόταν κάθε εννέα χρόνια προς τιμή του θεού Απόλλωνα και η δάφνη ήταν ένα από τα σύμβολά του, μαζί με τον ήλιο.

Η «ΚΟΡΥΘΑΛΗ» ήταν ένα κλαδί δάφνης, που το στόλιζαν προς τιμή της θεάς Κορυθαλίας 'Αρτεμης, ως προστάτιδα της γονιμότητας και των νηπίων.

Η γιορτή  της «ΔΕΝΔΡΟΦΟΡΙΑΣ» ήταν η πιο διαδεδομένη και γινόταν προς τιμή του Διόνυσου και της Δήμητρας, με διάφορες τοπικές παραλλαγές, ονομαζόταν Δενδροφορία γιατί μετέφεραν με πομπή ένα κομμάτι «δένδρου» μέσα στο οποίο πίστευαν  ότι κατοικούσε το πνεύμα του θεού, κάτι παρόμοιο που γίνεται σήμερα με τις λιτανείες (περιφορά) των διαφόρων εικόνων.

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2022

Μπορούν οι Χριστιανοί να καθαρίσουν την Εκκλησία από την ειδωλολατρία;



Μπορούν οι Χριστιανοί να καθαρίσουν την εκκλησία από τον παγανισμό που μπήκε από τον πρώτο αιώνα; Αυτή η ερώτηση μπορεί να σε εκπλήξει.

Πώς μπορώ να ρωτάω κάτι τέτοιο; Δεν είναι αγνή η εκκλησιαστική διδασκαλία; Δεν είναι άγιες οι γιορτές μας; Σε αυτή την ανάρτηση, θα ήθελα να παρουσιάσω μια επισκόπηση των παγανιστικών διδασκαλιών που έχει υιοθετήσει η εκκλησία και πώς να τις ξεφορτωθεί.

Αυτή η ανάρτηση δεν θα αρέσει σε πολλούς Χριστιανούς που αρνούνται να δουν ειλικρινά τι πιστεύουν και τι γιορτάζουν. Η δουλειά μου δεν είναι να κερδίζω φίλους, αλλά να λέω την αλήθεια με αγάπη (Εφες.δ:15).

Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2022

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί για τα Χριστούγεννα;

 


Από τη στιγμή που καταλάβατε για πρώτη φορά ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης, ζητήσατε να μάθετε την αλήθεια και για άλλες πτυχές αυτής της τόσο διαδεδομένης γιορτής, σε όλο τον κόσμο;

                    Αναρωτηθήκατε ποτέ από πού προήλθαν τα Χριστούγεννα;

                    Αν υπάρχει μέσα στην Αγία Γραφή κάτι σχετικά μ’ αυτή την γιορτή;

                    Από πού προέρχονται όλα αυτά τα ασυνήθιστα σύμβολα που σχετίζονται με τον εορτασμό αυτής της ημέρας;

                    Γιατί πρέπει να στολίζεται ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο;

                    Ποια είναι η καταγωγή της ιδέας του Αϊ-Βασίλη;

                    Γιατί φοράει ένα κόκκινο κοστούμι με γούνα;

                    Γιατί υποτίθεται ότι κατεβαίνει από την καμινάδα;

Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2022

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

 


Ο Μαλαχίας είναι ο τελευταίος προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης που διακόνησε γύρω στο 400 π.Χ. Από την εποχή του Μαλαχία, μέχρι που ήρθε ο Χριστός, ο Θεός έπαψε να μιλάει στο λαό Του με προφήτες. Έχουμε δηλαδή 400 σιωπηλά χρόνια!

Όλο αυτό το διάστημα των 400 χρόνων, το θρησκευτικό κατεστημένο θέσπισε ένα σύστημα κανόνων που δεν είχε να κάνει τίποτα με το εκφρασμένο θέλημα του Θεού. Οι Φαρισαίοι, οι Γραμματείς και οι Νομικοί, οι άνθρωποι δηλαδή που κρατούσαν τη θρησκεία στα χέρια τους, είχαν παρασύρει το λαό έξω απ’ τη σωστή ερμηνεία του Νόμου και των Γραφών.