Ιούδ.α:3 Αγαπητοί, επειδή καταβάλλω πάσαν σπουδήν να σας γράψω περί της κοινής σωτηρίας, έλαβον ανάγκην να σας γράψω, προτρέπων εις το να αγωνίζησθε δια την πίστιν, ήτις άπαξ παρεδόθη εις τους αγίους.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα θάνατος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα θάνατος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2024

Ο ΕΝΔΟΞΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ



Η Αγία Γραφή αφηγείται συνολικά εννέα αναφορές ανθρώπων που αναστήθηκαν από τους νεκρούς. Η Παλαιά Διαθήκη καταγράφει τρία θαύματα από τα εννέα:

    · τον γιο της Σουναμίτισσας (Β ́ Βας.δ:32-37),

    · ένα νεκρό στον τάφο του προφήτη Ελισαιέ (Β ́ Βας.ιγ:20-21)

    · τον γιο της χήρας στα Σαρεπτά (Α ́ Βας.ιζ:17-24).

Σάββατο 8 Μαΐου 2021

ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ - ΘΑΝΑΤΟΣ


«Σας φανερόνω δε, αδελφοί, το ευαγγέλιον το οποίον εκήρυξα προς εσάς, το οποίον και παρελάβετε, εις το οποίον και ίστασθε δια του οποίου και σώζεσθε, τίνι τρόπω σας εκήρυξα αυτό, αν φυλάττητε αυτό εκτός εάν επιστεύσατε ματαίως. Διότι παρέδωκα εις εσάς εν πρώτοις εκείνο, το οποίον και παρέλαβον, ότι ο Χριστός απέθανε δια τας αμαρτίας ημών κατά τας γραφάς, και ότι ετάφη, και ότι ανέστη την τρίτην ημέραν, κατά τας γραφάς»
(Α’ Κορ.ιε:1-4).

 

Τι είναι το Ευαγγέλιο;

 

Τα εδάφια Α’ Κορ.ιε:1-4 μας δίνουν το βασικό Βιβλικό ορισμό, όσον αφορά ποιο είναι το ευαγγέλιο και είδαμε ότι αυτό είναι ο θάνατος, η ταφή και η ανάσταση του Ιησού Χριστού. Ωστόσο, για να έχουν κάποιο νόημα αυτά τα ιστορικά γεγονότα σήμερα, είναι σημαντικό να καταλάβουμε την δογματική τους σημασία.

Το να κηρύττει κάποιος απλά αυτά τα ιστορικά γεγονότα, χωρίς να εξηγεί την σημασία τους, δεν δίνει στους ανθρώπους να καταλάβουν ποιο είναι το καλό που μπορούν να περιμένουν απ’ το ευαγγέλιο.

Σάββατο 13 Μαρτίου 2021

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ


Α.  ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Ο φυσικός θάνατος είναι ο αποχωρισμός της ψυχής και του πνεύματος από το σώμα. Φέρνει τον άνθρωπο στην αιωνιότητα και τον αόρατο κόσμο.

Β.  ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Η Βίβλος αναφέρεται στον θάνατο με τους παρακάτω όρους:

1.   Ύπνος - Δευτ.λα:16, Ιωάν.ια:11, Α’ Κορ.ιε:6, Α’Κορ.ιε:51, Α’Θεσ.δ:13-14

2.   Επίγειος οικία που χαλάει - Β’ Κορ.ε:1

3.   Απόθεση του σκηνώματος - Β’ Πέτρ.α:14

4.   Ο Θεός ζητά την ψυχή - Λουκ.ιβ:20

5.   Οδός χωρίς επιστροφή - Ιώβ.ις:22

6.   Πρόσθεση κάποιου στον λαό του - Γεν.μθ:33

7.   Ξεψύχησε - Γεν.μθ:33, Πράξ.ε:10

8.   Κατάβαση στον τόπο της σιωπής - Ψαλμ.ριε:17

9.   Επιστροφή στην γη - Γεν.γ:19

10.Αποκοπή - Ιώβ ιδ:2

11.Αναχώρηση - Φιλιπ.α:23

Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2021

Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ


Α. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ

Ο άνθρωπος είναι ένα πλάσμα με πολλές ανάγκες. Έξω απ’ τον Χριστό ελαττώνεται, αδυνατίζει και δεν έχει πνευματική και αιώνια ζωή. Η κατάστασή του μακριά απ’ τον Χριστό μπορεί να περιγραφτεί με τις εξής Γραφές:

 

1. Έχει αποξενωθεί εκ μήτρας

Ψαλμ.νη:3 «Απεξενώθησαν οι ασεβείς εκ μήτρας».

 

2. Έχει συλληφθεί εν ανομία

Ψαλμ.να:5 «Ιδού, συνελήφθην εν ανομία».

 

Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2021

Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ


Α. ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Γεν.γ:1 «Ο δε όφις...μη φάγητε από παντός δένδρου του παραδείσου;»

Γεν.γ:3 «Από δε του καρπού του δένδρου...δια να μη αποθάνετε.»

Γεν.γ:6 «Και είδεν η γυνή, ότι το δένδρον...και αυτός έφαγε.»

Α’ Τιμ.β:14 «Και ο Αδάμ δεν ηπατήθη, αλλ’ η γυνή απατηθείσα έγεινε παραβάτης.»

Μια μελέτη στα παραπάνω εδάφια θα δείξει ότι υπήρχαν κάποια συγκεκριμένα βήματα τα οποία έλαβαν χώρα στην πτώση του ανθρώπου.

1. Απιστία

Το πρώτο βήμα ήταν ότι ο Σατανάς κατάφερε να σπείρει αμφιβολία, ένα σπόρο απιστίας μέσα στην καρδιά της Εύας.

2. Διαστροφή του λόγου του Θεού

Αφού η Εύα έδωσε τόπο στην αμφιβολία μέσα στην καρδιά της, ήταν τώρα έτοιμη να χειριστεί αδέξια το λόγο του Θεού. Η Εύα άλλαξε και πρόσθεσε στον λόγο του Θεού. Ο Θεός δεν είπε να μην αγγίξουν τον καρπό για να μην αποθάνουν. Τα λόγια της Εύας, «δια να μην αποθάνετε», άφηναν μια αμφιβολία, έγειραν το ερώτημα αν ο θάνατος ήταν σίγουρος ή όχι.

Τετάρτη 29 Ιουλίου 2020

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ




Α.  ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Ο φυσικός θάνατος είναι ο αποχωρισμός της ψυχής και του πνεύματος από το σώμα. Φέρνει τον άνθρωπο στην αιωνιότητα και τον αόρατο κόσμο.

Β.  ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Η Βίβλος αναφέρεται στον θάνατο με τους παρακάτω όρους:

1. Ύπνος - Δευτ.λα:16, Ιωάν.ια:11, Α’ Κορ.ιε:6, Α’ Κορ.ιε:51, Α’ Θεσ.δ:13-14

2.   Επίγειος οικία που χαλάει - Β’ Κορ.ε:1

3.   Απόθεση του σκηνώματος - Β’ Πέτρ.α:14

4.   Ο Θεός ζητά την ψυχή - Λουκ.ιβ:20

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2020

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ




Α.  ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Ο φυσικός θάνατος είναι ο αποχωρισμός της ψυχής και του πνεύματος από το σώμα. Φέρνει τον άνθρωπο στην αιωνιότητα και τον αόρατο κόσμο.

Β.  ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Η Βίβλος αναφέρεται στο θάνατο με τους παρακάτω όρους:

1.   Ύπνος - Δευτ.λα:16, Ιωάν.ια:11, Α’ Κορ.ιε:6, Α’ Κορ.ιε:51, Α’ Θεσ.δ:13-14
2.   Επίγειος οικία που χαλάει - Β’ Κορ.ε:1
3.   Απόθεση του σκηνώματος - Β’ Πέτρ.α:14
4.   Ο Θεός ζητά την ψυχή - Λουκ.ιβ:20
5.   Η οδός που δεν έχει επιστροφή - Ιώβ.ις:22
6.   Πρόσθεση κάποιου στον λαό του - Γεν.μθ:33
7.   Ξεψύχησε - Γεν.μθ:33, Πράξ.ε:10
8.   Κατάβαση στον τόπο της σιωπής - Ψαλμ.ριε:17
9.   Επιστροφή στη γη - Γεν.γ:19
10.Αποκοπή - Ιώβ ιδ:2
11.Αναχώρηση - Φιλιπ.α:23

Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2020

Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ



Α. ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Γεν.γ:1  «Ο δε όφις...μη φάγητε από παντός δένδρου του παραδείσου;»

Γεν.γ:3 «Από δε του καρπού του δένδρου...δια να μη αποθάνετε.»

Γεν.γ:6 «Και είδεν η γυνή, ότι το δένδρον...και αυτός έφαγε.»

Α’ Τιμ.β:14 «Και ο Αδάμ δεν ηπατήθη, αλλ’ η γυνή απατηθείσα έγεινε παραβάτης.»

Μια μελέτη στα παραπάνω εδάφια θα δείξει ότι υπήρχαν κάποια συγκεκριμένα βήματα τα οποία έλαβαν χώρα στην πτώση του ανθρώπου.

1. Απιστία

Το πρώτο βήμα ήταν ότι ο Σατανάς κατάφερε να σπείρει αμφιβολία, ένα σπόρο απιστίας μέσα στην καρδιά της Εύας.

Δευτέρα 22 Ιουλίου 2019

Ο Έσχατος Εχθρός


«Έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος» (Α΄Κορ.ιε:26)

«τον οποίον ο Κύριος θέλει ... αποδώσει εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος κριτής ... εις πάντας όσοι επιποθούσι την επιφάνειαν αυτού» (Β’ Τιμ.δ:8).

Είναι πολύ ενδιαφέρον –αν και ελάχιστα συζητημένο– το αποστολικό εδάφιο που μόλις προαναφέρθηκε, στο οποίο ο Παύλος γράφοντας για την έξοδό του από αυτή τη ζωή εξηγεί:

«Διότι εγώ γίνομαι ήδη σπονδή και ο καιρός της αναχωρήσεώς μου έφθασε. Τον αγώνα τον καλόν ηγωνίσθην, τον δρόμον ετελείωσα, την πίστιν διετήρησα· του λοιπού μένει εις εμέ ο της δικαιοσύνης στέφανος, τον οποίον ο Κύριος θέλει μοι αποδώσει εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος κριτής, και ου μόνον εις εμέ, αλλά και εις πάντας όσοι επιποθούσι την επιφάνειαν αυτού» (Β’ Τιμ.δ:6-8).

Τρίτη 2 Ιουλίου 2019

Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ (4)


ΜΕΤΑΞΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΙ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Θα ήθελα τώρα να προσέξουμε ένα από τα πιο συναρπαστικά αναγνώσματα που μπορεί να βρει κανείς σ’ ολόκληρη τη Βίβλο. Είναι η ιστορία που είπε ο Χριστός για τον πλούσιο και τον Λάζαρο στον Άδη (Λουκ.ις:19-31).

Αυτό το ανάγνωσμα μας βοηθάει πολύ να καταλάβουμε πώς θα είναι η μετά θάνατον ζωή. Και ιδιαίτερα μας δίνει πληροφορίες σχετικά με την ενδιάμεση κατάσταση - Το χρόνο που μεσολαβεί ανάμεσα στο θάνατο και στην ανάσταση του σώματος. Κάποιος σχολιαστής της Βίβλου είπε ότι το 16 κεφ. του Λουκά είναι το μοναδικό μέρος της Βίβλου που αναφέρει πώς αισθάνονται οι ασεβείς άνθρωποι μετά το θάνατό τους.

Τετάρτη 20 Μαρτίου 2019

Η σκέψη του θανάτου




Είσαι βέβαιος ότι αύριο θα ζεις;

ΠΟΛΥ ΣΥΝΤΟΜΑ θα τελειώσει η επίγεια ζωή σου. Στρέψε λοιπόν τη σκέψη σου στον εαυτό σου.

Σήμερα υπάρχεις αύριο θα φύγεις και θα λησμονηθείς.

Πόσο ανόητος πρέπει να είσαι για να σκέπτεσαι μόνο το πρόσκαιρο παρόν και να μη φρόντιζες για το αιώνιο μέλλον!
Αδελφέ μου πρέπει να σκέπτεσαι και να ενεργείς έτσι, σαν να επρόκειτο να πεθάνεις σήμερα.

Η καθαρή συνείδηση δεν φοβάται τον θάνατο.

Προετοιμάσου σήμερα. Που ξέρεις ότι το αύριο σου ανήκει; Ποιος σε βεβαιώνει ότι αύριο θα ζεις;

Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2019

ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΔΙΚΟΣ; (2)


Ένα από τα προφητικά οράματα μέσα στη Γραφή που το βρίσκω ιδιαίτερα ανησυχητικό, είναι το όραμα της ημέρας της οργής του Θεού και του Αρνιού (Αποκ.ς:12-17). 

Η εικόνα παρουσιάζει ανθρώπους που θα εύχονταν να θαφτούν ζωντανοί σε έναν σεισμό μάλλον παρά να έρθουν αντιμέτωποι με τον Θεό και τον Κύριο Ιησού Χριστό. Τότε πια δεν θα υπάρχει άλλη ευκαιρία να στραφεί κανείς στον Θεό. Παρόλο που αναφέρει ιδιαίτερα τους μεγιστάνες, τους πλούσιους, τους χιλίαρχους και άλλους, αποκαλύπτει ακόμη ότι «και κάθε δούλος, και κάθε ελεύθερος» θα νιώσει τον ίδιο τρόμο. Ίσως να θέλει κανείς να υποστηρίξει ότι οι δούλοι, που υπέφεραν από τη σκληρή εκμετάλλευση και δεν είχαν δικαιώματα ή προνόμια ή οτιδήποτε καλό να απολαύσουν, θα μπορούσαν να αποβλέπουν σε μια καλύτερη μετέπειτα ζωή. Δεν λέει όμως τέτοιο πράγμα η Γραφή. Αν δεν πλησιαστούν με το μήνυμα του Χριστού πριν πεθάνουν ή πριν έρθει Εκείνος για δεύτερη φορά, ούτε γι’ αυτούς υπάρχει ελπίδα.

Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019

ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΔΙΚΟΣ; (1)



Όλοι έχουμε έρθει αντιμέτωποι με το θάνατο αγαπημένων, καλών ανθρώπων, γεγονός που είναι πράγματι λυπηρό.

Ο καρκίνος, είναι μια αρρώστια που κατά τα κοινά λεγόμενα, θερίζει. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει τέτοια διάγνωση για ανθρώπους που αγαπάμε, είτε πιστοί είτε άπιστοι.

Για κάποιο λόγο μας είναι ευκολότερο να μιλάμε για τα εκατομμύρια που πεθαίνουν χωρίς Χριστό παρά για την επείγουσα πνευματική ανάγκη του συγγενικού ή γνωστού μας προσώπου.

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2019

Πώς πέθανε ο καθένας από τους αποστόλους;


Ερώτηση: Αναφέρει η Αγία Γραφή το θάνατο των αποστόλων; Πώς πέθανε ο καθένας από τους αποστόλους;

Απάντηση: Ο μόνος απόστολος που η Αγία Γραφή αναφέρει το θάνατό του είναι ο Ιάκωβος (Πράξεις 12:2). Ο βασιλιάς Ηρώδης θανάτωσε τον Ιάκωβο «με μάχαιρα» - πιθανώς αναφέρεται στον αποκεφαλισμό.

Σάββατο 12 Μαΐου 2018

Γιατί ο Θεός επιτρέπει να πεθαίνουν νέοι άνθρωποι;



Ο Θεός αφήνει ανθρώπους να πεθαίνουν σε νεαρή ηλικία, γιατί είναι το θέλημά Του να επιτρέψει να πεθάνουν. Ό, τι συμβαίνει γίνεται με την άδεια του Θεού. Στην Εφες.α:11 λέει ότι ο Θεός ενεργεί τα πάντα «... κατά την βουλήν του θελήματος αυτού». Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Θεός έχει προκαλέσει τον θάνατο στους νέους. Αλλά είναι μέσα στο θέλημά Του να επιτρέπει στους ανθρώπους να πεθαίνουν νωρίς, όπως ακριβώς είναι στο θέλημά Του να επιτρέπει στους ανθρώπους να αμαρτάνουν.

Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2017

Θάνατος



Μακάβριο θέμα;

Εξ’ ορισμού είναι ο μισθός της αμαρτίας:

Ρωμ.ς:23 Διότι ο μισθός της αμαρτίας είναι θάνατος.

Ο “θάνατος” που αναφέρεται στο Ρωμ.ς:23 δεν σημαίνει το τέλος της ύπαρξης, όπως κι αιώνια ζωή δεν σημαίνει την αρχή της ύπαρξης. Αιώνια ζωή δεν σημαίνει μόνο να ζει κανείς για πάντα, αλλά να ζει σε μια συνεχή κατάσταση ευλογίας για πάντα. Η αιώνια ζωή δεν σχετίζεται τόσο με την ποσότητα όσο με την ποιότητα της ύπαρξης. Το ίδιο ισχύει βέβαια, απ’ την αντίθετη πλευρά, με τον αιώνιο θάνατο.

Δευτέρα 7 Αυγούστου 2017

Γιατί ο Θεός αφήνει ανθρώπους να πεθαίνουν σε νεαρή ηλικία;

Ο Θεός αφήνει ανθρώπους να πεθαίνουν σε νεαρή ηλικία, γιατί είναι το θέλημά Του να επιτρέψει να πεθάνουν. 

Ό, τι συμβαίνει γίνεται με την άδεια του Θεού. Στην Εφες.α:11 λέει ότι ο Θεός ενεργεί τα πάντα «... κατά την βουλήν του θελήματος αυτού». 

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Θεός έχει προκαλέσει τον θάνατο στους ανθρώπους νεαρής ηλικίας. Αλλά είναι μέσα στο θέλημά Του να επιτρέπει στους ανθρώπους να πεθαίνουν νωρίς, όπως ακριβώς είναι στο θέλημά Του να επιτρέπει στους ανθρώπους να αμαρτάνουν.

Δευτέρα 22 Μαΐου 2017

ΟΙ ΔΥΟ ΛΗΣΤΕΣ ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΟ ΚΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ



«Και ότε ήλθον εις τον τόπον τον ονομαζόμενον Κρανίον, εκεί εσταύρωσαν αυτόν και τους κακούργους, τον μεν εκ δεξιών, τον δε εξ αριστερών» (Λουκ.κγ:33).
Μόνο δύο είδη ανθρώπων υπάρχουν στον κόσμο όσο αφορά στον Θεό. Ο Θεός αναγνωρίζει μόνο δύο κατηγορίες ανθρώπων: τους σωσμένους και τους χαμένους, τους αμαρτωλούς και τους άγιους, εκείνους που βρίσκονται στο δρόμο τους στον Ουρανό, κι' εκείνους που βρίσκονται στο δρόμο τους στην αιώνια κόλαση. Από την άλλη μεριά ο άνθρωπος διαιρεί την ανθρωπότητα μ' ένα σωρό τρόπους. Για παράδειγμα, μπορεί να μιλά για τους ανθρώπους σαν άσπρους και μαύρους, πλούσιους και φτωχούς, μεγάλους και μικρούς, μορφωμένους και αγράμματους. Επίσης τους χωρίζει σε εθνικότητες: Άγγλους και Γερμανούς, Αμερικανούς και Ρώσους κλπ. κλπ.

Κυριακή 16 Απριλίου 2017

Ο θάνατος στον Ιουδαϊσμό: ταφικά έθιμα



Αυτή η ανάρτηση οφείλει να αρχίσει με μια παραδοχή: δεν υπάρχουν «εβραϊκά ταφικά έθιμα». Πώς θα μπορούσε άλλωστε να υπάρχει μόνο μια κωδικοποιημένη μορφή έκφρασης του πιο έντονου ανθρώπινου συναισθήματος, αυτό της απώλειας και ειδικά σε μια θρησκεία που χαρακτηρίζεται από την απουσία δογμάτων. Έτσι λοιπόν θα επικεντρωθώ αποκλειστικά στα ελληνικά ταφικά έθιμα – επιπλέον δεν θα αναφερθώ αναλυτικά αλλά θα επικεντρωθώ στην σύγχρονη μορφή τους μεταπολεμικά, μαζί με ορισμένες μεσοπολεμικές αναφορές όπου είναι απαραίτητο. Σκοπός όπως αναφέραμε στην προηγούμενη ανάρτηση που αναφέρεται στις εβραϊκές πεποιθήσεις για τον θάνατο είναι μια προσέγγιση ενός εξαιρετικά σημαντικού κομματιού του εβραϊκού κύκλου της ζωής και οδηγός για τους χριστιανούς που θα θελήσουν να παραβρεθούν στην κηδεία ενός φίλου ή συγγενή τους.

Τετάρτη 8 Μαρτίου 2017

Μετά από το θάνατο: Τι;



Εισαγωγή

Μπορεί κανείς να σκεφτεί μια πιο σημαντική ερώτηση; Όλοι μας – μέχρι τη στιγμή της αρπαγής -περνάμε μέσα από το στενό πέρασμα που οδηγεί από αυτή τη ζωή στην επόμενη. Το πέρασμα αυτό το ονομάζουμε θάνατο. Όλοι θα δοκιμάσουμε τη μετάβαση σε μια νέα σφαίρα, μια άλλη ζωή πέρα απ’ αυτή τη ζωή και τον κόσμο που ξέρουμε σήμερα.

Για μια στιγμή ας συλλογιστούμε την προσωπική εμπειρία που θα έχουμε με το θάνατο. Μια μέρα τα χέρια μας θα διπλωθούν πάνω στο άψυχο στήθος μας και τα μάτια μας θα κλείσουν καθώς το σώμα μας θα κάνει το τελευταίο του ταξίδι προς το νεκροταφείο. Ο θάνατος δεν κάνει διάκριση σε πρόσωπα.