Ιούδ.α:3 Αγαπητοί, επειδή καταβάλλω πάσαν σπουδήν να σας γράψω περί της κοινής σωτηρίας, έλαβον ανάγκην να σας γράψω, προτρέπων εις το να αγωνίζησθε δια την πίστιν, ήτις άπαξ παρεδόθη εις τους αγίους.

Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014

ΠΟΙΗΤΙΚΑ - Το βιβλίο του Ιώβ


Πρώτη Σκηνή - Η ευημερία του Ιώβ (α:1-5)

Α. Ο τόπος διαμονής του Ιώβ (α:1α)
Ο Ιώβ ζούσε στη γη της Αυσίτιδας, η οποία βρισκόταν ανατολικά, Βα ή Να της Παλαιστίνης.

Β. Ο χαρακτήρας του Ιώβ (α:1β)
1.  Ήταν άμεμπτος
2.  Ήταν ευθύς
3.  Φοβόταν τον Θεό
4.  Άπεχε από καθετί κακό

Γ. Η ευημερία του Ιώβ (α:2,3)
1.  Είχε πολλούς γιούς και θυγατέρες (7 γιους και 3 θυγατέρες).
2.  Είχε πολλά ζώα (7.000 πρόβατα, 3.000 καμήλες, 1.000 βόδια και 500 γαϊδούρες).
3.  Είχε πολλούς υπηρέτες.

Δ. Η ευσέβεια του Ιώβ (α:4,5)
Όταν τελείωναν οι ημέρες που έκαναν συμπόσιο οι γιοι και οι θυγατέρες του, ο Ιώβ, επειδή φοβόταν ότι τα παιδιά του μπορεί να είχαν αμαρτήσει με το να βλασφημήσουν τον Θεό στην καρδιά τους, ενεργούσε σαν ιερέας και πρόσφερε θυσίες, ολοκαυτώματα, για κάθε παιδί του χωριστά.


Δεύτερη Σκηνή - Η διαμάχη για τον Ιώβ (α:6-12)

·        Οι καλοί άγγελοι είναι υπεύθυνοι μπροστά στο Θεό (α:6α) Η Γραφή διδάσκει ότι οι άγγελοι που δεν έχουν πέσει είναι οι «υιοί του Θεού» και ότι, κατά διαστήματα, δίνουν λόγο στον Θεό.
·        Ο Σατανάς έχει πρόσβαση στον ουρανό (α:6β).  Αντίθετα με την άποψη που επικρατεί, ο Σατανάς δεν είναι μια οντότητα που βρίσκεται περιορισμένη στην κόλαση αλλά έχει πρόσβαση στον ουρανό και στη γη.  Ωστόσο, πλησιάζει η ημέρα που ο Σατανάς δεν θα έχει πια πρόσβαση στον ουρανό.
·        Ο Σατανάς είναι υπόλογος μπροστά στο Θεό (α:7α).  O Σατανάς, ο ενάντιος του Θεού, στην πραγματικότητα βρίσκεται κάτω από την εξουσία Του και γι’ αυτό είναι υποχρεωμένος να δίνει λόγο στο Θεό για το που πάει και τι κάνει.
·        Το πεδίο δράσης του Σατανά (το επίκεντρο της δραστηριότητάς του) α, 7β. Εργάζεται εδώ, πάνω στη γη.
·        Η θριαμβευτική ερώτηση του Θεού (α:8). «Σατανά, ενώ περιερχόσουν τη γη, έβαλες στο νου σου τον δούλο μου Ιώβ, ότι είναι ευσεβής και ευθύς, ένας άνθρωπος τον οποίο δεν έχεις καταφέρει να επηρεάσεις ή να εξαπατήσεις, ο οποίος αποτελεί τρόπαιο για τη δόξα μου;»
·        Η πρόκληση του Σατανά (α:9-11).  «Έχεις ευλογήσει τον Ιώβ και τον έχεις κάνει τον πλουσιότερο άνθρωπο της ανατολής.» «Ποιος δεν θα σε λάτρευε και δεν θα σε υπηρετούσε για μια τέτοια γενναιόδωρη ανταμοιβή...» «Πάρε από τον Ιώβ τα υπάρχοντά του και θα δεις αν σε αγαπάει ή όχι.» «Θα σε βλασφημήσει κατά πρόσωπο.»
·        Θεός επιτρέπει να δοκιμαστεί ο Ιώβ (α:12). Ο Θεός έδωσε εξουσία στο Σατανά πάνω στα υπάρχοντα του Ιώβ αλλά όχι πάνω στο σώμα του Ιώβ.

Τρίτη Σκηνή - Η Καταστροφή των Υπαρχόντων του Ιώβ (α:13-22).

Α. Η καταστροφή (α:13-19).
·     Η πληρότητα της καταστροφής.
Ο Ιώβ έχασε τις γαϊδούρες του, τα βόδια του, τις καμήλες του, τους υπηρέτες του (εκτός από τους αγγελιοφόρους), τους γιους και τις κόρες του.  Γλίτωσε μόνο η γυναίκα του Ιώβ, η οποία αργότερα χρησιμοποιήθηκε εναντίον του Ιώβ.
·     Η σειρά της καταστροφής.
Η απώλεια προοδευτικά γινόταν μεγαλύτερη.
·     Οι παράγοντες της καταστροφής.
Ο Θεός ήταν Αυτός που επέτρεψε την καταστροφή, ο Σατανάς ήταν ο υπαίτιος γι’ αυτή.
·     Ο συγχρονισμός των γεγονότων της καταστροφής.
Ο Σατανάς προκάλεσε αυτά τα γεγονότα της καταστροφής να συμβούν με μια γρήγορη αλληλουχία ώστε να έχουν τον σφοδρότερο δυνατό αντίκτυπο πάνω στον Ιώβ.
·     Ο σκοπός της καταστροφής
Ο Θεός επέτρεψε να συμβεί αυτή η καταστροφή για να δοκιμάσει τον Ιώβ και να αποδείξει την ακεραιότητά του στο Σατανά.

Β. Η αντίδραση του Ιώβ (α:20-22).
Έκφρασε συμβολικά την θλίψη του, έπεσε στο έδαφος και προσκύνησε, αναγνώρισε ότι ο Θεός κατέχει όλα τα υλικά αγαθά, τα οποία ο άνθρωπος παροδικά διαχειρίζεται και ευλόγησε τον Κύριο.


Τέταρτη Σκηνή - Η επανάληψη της διαμάχης σχετικά με τον Ιώβ (β:1-6).

·        Η επανεμφάνιση του Σατανά στον ουρανό (β:1).  Όπως και προηγουμένως, όταν οι άγγελοι -«υιοί του Θεού» παρουσιάστηκαν μπροστά στο Θεό εμφανίστηκε κι ο Σατανάς ανάμεσά τους.
·        Η θριαμβευτική ερώτηση του Θεού (β:2,3). Ο Θεός ρωτά τον Σατανά θριαμβευτικά, «Έβαλες στο νου σου τον δούλο μου Ιώβ, ότι είναι άμεμπτος και ότι διατηρεί την ακεραιότητά του, αν και με παρόξυνες εναντίον του, για να τον εξολοθρεύσω χωρίς λόγο.»
·        Ο Σατανάς επαναλαμβάνει την πρόκλησή του (β:4,5).  «Βέβαια, ο Ιώβ συνεχίζει να σε υπηρετεί, αλλά απολαμβάνει ακόμα εγωιστικά οφέλη απ’ την ευσέβειά του.» «Άγγιξε την υγεία του και θα σε βλασφημήσει και θα πάψει να σε υπηρετεί.»
·        Ο Θεός επιτρέπει ο Ιώβ να δοκιμαστεί περισσότερο (β:6) «Σατανά, μπορείς να αγγίξεις το σώμα του, μόνο μην πειράξεις τη ζωή του.»
·        (Σημείωση: Ο Σατανάς, πάλι, βρίσκεται κάτω από έλεγχο κι έχει το δικαίωμα να αγγίξει τους δούλους του Θεού μόνο στη χρονική στιγμή και στο βαθμό που ο Θεός του επιτρέπει.)

Πέμπτη Σκηνή - Ο φυσικός βασανισμός του Ιώβ (β:7-13).

Α. Η πληγή β:7
·     H φύση του βασανισμού
Ο Σατανάς χτύπησε τον Ιώβ από το κεφάλι ως κάτω τα πόδια με «έλκος κακόν», πιθανότατα μια μορφή λέπρας, η οποία απαιτούσε την απομόνωση του ασθενή κι ήταν μια εξαιρετικά οδυνηρή, μακροχρόνια και ανίατη αρρώστια.
·     Οι παράγοντες του βασανισμού
Το εδ.7 αναφέρει ότι ο Σατανάς ήταν ο αίτιος ενώ το εδ.10 αποδίδει την συμφορά στο Θεό. Ο Θεός ήταν ο παράγων που επέτρεψε να συμβεί κι ο Σατανάς ήταν αυτός που το προκάλεσε.
·     Ο σκοπός του βασανισμού.
 Ο Θεός επέτρεψε αυτή τη συμφορά να έρθει πάνω στον Ιώβ ώστε να   μπορέσει να δώσει στο Σατανά μια τελική απόδειξη της ακεραιότητας του Ιώβ.

Β. Η αντίδραση του Ιώβ (β:11).
Όταν η γυναίκα του πήρε το μέρος του Σατανά και του είπε ν’ αφήσει την ακεραιότητά του και να βλασφημήσει το Θεό, ο Ιώβ της είπε ότι μίλησε σαν μία από τις ανόητες γυναίκες κι ότι θα πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να δεχόμαστε και τα κακά από τον Κύριο, όπως και τα καλά.  Ο Ιώβ δεν αμάρτησε με τα χείλη του. Για μια ακόμα φορά ο Σατανάς είχε κάνει λάθος.

Γ. Η άφιξη των φίλων του Ιώβ (β:11).
·        Η ταυτότητα των φίλων του Ιώβ (β:11). 
α. Ελιφάς ο Θαιμανίτης - ένας σοφός άνθρωπος απ’ την Θαιμάν, στην Εδώμ. 
β. Βιλδάδ ο Σαυχίτης - ένας σοφός άνθρωπος από την Σαυχ. 
γ. Σωφάρ ο Νααμαθίτης - ένας σοφός άνθρωπος από τη Νααμάθ.
·        Ο ερχομός των φίλων του Ιώβ
Έφτασαν, πραγματικά, την κατάλληλη στιγμή.
·        Η ειλικρίνεια των φίλων του Ιώβ (β:11).
Παρόλο που αυτοί οι άντρες κατέληξαν να γίνουν «άθλιοι παρηγορητές», ήταν ειλικρινείς στην επιθυμία τους να βοηθήσουν τον Ιώβ.  Τα κίνητρά τους ήταν σωστά.
·        Η πρώτη αντίδραση των φίλων του Ιώβ (β:12,13).
Όταν είδαν την αλλαγή στο παρουσιαστικό του Ιώβ
à     Έκλαψαν
à     Εκφράσανε τη λύπη τους με συμβολικό τρόπο
à     Κάθισαν μαζί με τον Ιώβ αμίλητοι για επτά ημέρες

Δ. Οι διδασκαλίες που βρίσκουμε στον Ιώβ σχετικά με τον Σατανά, (Κεφ.α και β).
à     Ο Σατανάς είναι ένα πρόσωπο
à     Είναι ενάντιος
à     Έχει πρόσβαση στον ουρανό
à     Είναι υποχρεωμένος να δίνει λόγο στο Θεό
à     Ενεργεί κυρίως πάνω στη γη
à     Είναι ο «κατήγορος των αδελφών»
à     Η εξουσία του είναι περιορισμένη
à     Είναι ο αίτιος πολλών συμφορών και ασθενειών
à     Είναι πανούργος
à     Παρουσιάζεται τελείως διαφορετικός από τον «διάβολο» της λαϊκής φαντασίας

Η Διαμάχη Ανάμεσα Στον Ιώβ και Τους Φίλους Του (Κεφ. δ-λα)

Α. Εισαγωγή για τη διαμάχη
1.  Το θέμα της διαμάχης
Έχει να κάνει με την αιτία της δοκιμασίας στη ζωή του Ιώβ.
2.  Τα μέσα της διαμάχης
Κάθε κύκλος συνομιλιών αποτελείται από τον λόγο ενός φίλου του Ιώβ και την απάντηση σε καθένα απ’ αυτούς από τον Ιώβ. Στον τρίτο κύκλο δεν έχουμε τον λόγο του Σωφάρ.
3.  Η διάρκεια της διαμάχης
Πιθανόν αυτοί οι τρεις κύκλοι συνομιλιών να έγιναν σε τρεις διαδοχικές ημέρες ή, πράγμα που είναι πιθανότερο, κατά τη διάρκεια ενός πολύ μεγαλύτερου διαστήματος.
4.  Τα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν στη διαμάχη
Το επιχείρημα των τριών φίλων του Ιώβ
·        Η ομοιότητα του επιχειρήματός τους. Τα επιχειρήματά τους διαφέρουν στις λεπτομέρειες αλλά στην ουσία είναι όμοια.  Το επιχείρημά τους μπορεί να συνοψιστεί σ’ ένα απλό, μικρό συλλογισμό:
            (α) Όλοι όσοι υποφέρουν είναι αμαρτωλοί
            (β) Ο Ιώβ υποφέρει
            (γ) Επομένως, ο Ιώβ είναι αμαρτωλός
·        Ένας άλλος συλλογισμός που συνοψίζει το επιχείρημά τους είναι ο εξής:
(α) Όλοι όσοι υποφέρουν πολύ είναι μεγάλοι αμαρτωλοί
(β) Ο Ιώβ υποφέρει πολύ
(γ) Επομένως, ο Ιώβ είναι ένας μεγάλος αμαρτωλός
Οι διαφορετικές βάσεις των επιχειρημάτων τους.
·        Οι φίλοι του Ιώβ πρόβαλλαν το ίδιο επιχείρημα αλλά ο καθένας χρησιμοποίησε διαφορετική βάση για το δικό του.
(α) Ο Ελιφάς είναι μυστικιστής και βάσισε το επιχείρημά του σε μια όραση που του έδωσε ο Θεός (δ:15-17)
(β) Ο Βιλδάδ είναι λάτρης των παραδόσεων και βασίζει το επιχείρημά του πάνω στις διδασκαλίες των πατέρων (η:8-10)
(γ) Ο Σωφάρ είναι δογματικός και βασίζει το επιχείρημά του πάνω στη σοφία που έχει αποκτήσει (κεφ.ια)
Οι διαφορετικοί τρόποι έκφρασης των επιχειρημάτων τους
(α) Ο Ελιφάς είναι, αρχικά, συνετός και διακριτικός στο λόγο του (κεφ.δ)
(β) Ο Βιλδάδ είναι απότομος και ευθύς στον τρόπο που εκφράζεται (κεφ.η)
(γ) Ο Σωφάρ είναι υπεροπτικός, δογματικός και αδιάλλακτος στο λόγο του (ια:2)
Η πλάνη του επιχειρήματός τους
·        Η αντίληψή τους σχετικά με το θέμα των θλίψεων είναι πολύ στενή και περιορισμένη. Η αμαρτία, πραγματικά, προκαλεί θλίψεις, αλλά όλες οι θλίψεις δεν προκαλούνται εξαιτίας αμαρτίας. 
Το επιχείρημα του Ιώβ
(1) Τα αρνητικά επιχειρήματα του Ιώβ
·        Τα βάσανά του δεν είναι τιμωρία εξαιτίας προσωπικών του αμαρτιών
·        Το επιχείρημα των φίλων του δεν ισχύει πάντοτε
·        Δεν ισχύει στην περίπτωσή του
·        Δεν ισχύει με βάση τα γεγονότα της ζωής
(2) Τα θετικά επιχειρήματα του Ιώβ
·        Ο Θεός τον τιμωρεί άδικα
·        Ο Θεός κάποια στιγμή θα τον ελευθερώσει από τις θλίψεις του
5. Η εξέλιξη της διαμάχης
α. Καθώς η διαμάχη εξελίσσεται, οι φίλοι του γίνονται όλο και πιο τραχείς, σκληροί και προσβλητικοί
β. Καθώς η διαμάχη εξελίσσεται, ο Ιώβ περνάει από την απελπισία στην αυτοδικαίωση και κατηγορεί το Θεό ότι είναι άδικος
6. Ο λόγος του Ελιού (κεφ. λβ-λζ)
·        Η ταυτότητα του Ελιού (λβ:2)
Ο Ελιού ο Βουζίτης ήταν ένας νεαρός που είχε μείνει αμίλητος στην άκρη, παρακολουθώντας την διαμάχη ανάμεσα στον Ιώβ και τους φίλους του
·        Ο θυμός του Ελιού (λβ:2,3,5)
Σ’ αυτά τα εδάφια αναφέρεται 4 φορές ότι «ο θυμός του εξήφθη» κατά του Ιώβ, επειδή ο Ιώβ δικαίωνε τον εαυτό του κι όχι τον Θεό και κατά των τριών φίλων του Ιώβ επειδή καταδίκαζαν τον Ιώβ, παρόλο που δεν ήταν σε θέση να αντικρούσουν τα επιχειρήματά του.
·        Η ευγένεια του Ελιού (λβ:4)
Σύμφωνα με τη συνήθεια που επικρατούσε στην Ανατολή, σεβόταν τους μεγαλύτερούς του. Παρέμεινε αμίλητος μέχρι τη στιγμή που οι τρεις φίλοι του Ιώβ, όλοι τους μεγαλύτεροι σε ηλικία από τον ίδιο, τελείωσαν τους λόγους τους.
·        Ο ρόλος του Ελιού
*     Λειτούργησε σαν ο αποκαλύπτων το Θεό
*     Λειτούργησε σαν ερμηνευτής του Θεού
*     Λειτούργησε σαν προάγγελος του Θεού
·        Το έργο του Ελιού
*     Αποκάλυψε στον Ιώβ την υπερηφάνεια και την αυτοδικαίωση του
*     Υπερασπίστηκε απέναντι στον Ιώβ την δικαιοσύνη και την ορθότητα των κρίσεων του Θεού
*     Αποκάλυψε στον Ιώβ νέες αιτίες για τις θλίψεις, οι οποίες μπορεί να είναι για διόρθωση και πρόληψη, όπως επίσης και για τιμωρία.
*     Περιέγραψε στον Ιώβ την μεγαλειότητα του Θεού
*     Προετοίμασε τον Ιώβ για το λόγο του Γιάχβε
·        Ο λόγος του Ελιού (λβ:6 – λζ:24)
Τα κύρια σημεία του λόγου του Ελιού (λγ:8 – λζ:24)
*     Ο Ελιού διδάσκει ότι ο Θεός έχει πολλούς τρόπους να μιλάει στους ανθρώπους κι ότι τους μιλάει για να τους συνετίσει και για να τους τιμωρήσει (λγ:8-30)
*     Ο Ελιού παροτρύνει τον Ιώβ να θεωρήσει τα θαυμαστά έργα του Θεού μέσα στη φύση (λβ:22 –λζ:24)
Ο Θεός, όπως αποκαλύπτεται μέσα στη φύση, είναι υψωμένος (λς:22-25)
·        Ο Θεός, όπως αποκαλύπτεται μέσα στη φύση, είναι μέγας, ακατανόητος και αιώνιος (λς:26-λζ:1)
·        Ο Θεός, όπως αποκαλύπτεται στη φύση, είναι μεγαλοπρεπής (λζ:2-4)
·        Ο Θεός, όπως αποκαλύπτεται στη φύση, είναι ακατανόητος (λζ:5-14)

Οι Λόγοι του Γιάχβε
Η προετοιμασία του Ιώβ για τους λόγους του Γιάχβε Οι τρεις φίλοι συνετέλεσαν στην εκδήλωση των κρυφών αμαρτιών του Ιώβ, της υπερηφάνειας, της επαναστατικότητας και της αυτοδικαίωσης. Ο Ελιού χαρακτήρισε και κατηγόρησε τον Ιώβ ότι είναι ένοχος για αυτές τις αμαρτίες. Τώρα ο Γιάχβε αντιμετωπίζει (κρίνει) αυτές τις αμαρτίες. Έτσι οι τρεις φίλοι και ο Ελιού προετοίμασαν τον Ιώβ για το έργο που θα έκανε ο Γιάχβε μέσα του.
Τα αξιοπρόσεκτα σημεία των λόγων του Γιάχβε
α. Δεν έγινε κάποια αναφορά στις θλίψεις του Ιώβ
β. Δεν δόθηκε κάποια αιτία για τις θλίψεις του
γ. Δεν δόθηκε κάποια λύση στο πρόβλημα των ανθρώπινων θλίψεων
δ. Δεν αναφέρθηκε καθόλου στη διαμάχη που έγινε στον ουρανό
ε. Δεν εκφράστηκαν απειλές εναντίον του Ιώβ
στ. Δεν έγινε κάποια κλήση για μετάνοια, ούτε δόθηκε κάποια υπόσχεση για αποκατάσταση, εφόσον ο Ιώβ μετανοούσε.

Ο σκοπός των λόγων του Γιάχβε
α. Για να ικανοποιήσει την επιθυμία του Ιώβ Ο Ιώβ επανειλημμένα είχε ευχηθεί να μπορούσε να βρει τον Θεό ώστε να διαδικαστεί μαζί Του. Τώρα ο Θεός εμφανίζεται, μιλάει και δίνει στον Ιώβ την ευκαιρία να απαντήσει και να δικαιώσει τον εαυτό του μπροστά Του, αλλά πόσο πράος γίνεται ο Ιώβ όταν ο Θεός κάνει την εμφάνιση Του! 
β. Για να πληρώσει την ανάγκη του Ιώβ (να έχει μια όραση του Θεού)

Ο Ιώβ είχε ακούσει για το Θεό, αλλά χρειαζόταν να δει το Θεό.
α. Ήξερε για το Θεό, αλλά χρειαζόταν να γνωρίσει το Θεό.
β. Μέσω της εμφάνισης και των λόγων του Θεού, ο Ιώβ αποκτά μια νέα όραση, την όραση του Ίδιου του Θεού. 
γ. Για να διαφωτίσει το νου του Ιώβ (στην αποκάλυψη της φύσης)
δ. Για να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του Ιώβ (πάνω σ’ ένα καινούριο Πρόσωπο). Πριν να μιλήσει ο Γιάχβε, ο Ιώβ είχε συγκεντρώσει όλο του το ενδιαφέρον στον εαυτό του. Μετά τους λόγους του Θεού, το ενδιαφέρον του στράφηκε στο Θεό και έκανε Αυτόν κέντρο του σύμπαντος. 
ε. Για να φανερώσει την μηδαμινότητα του Ιώβ Ο Ιώβ, με τα λόγια του, είχε υψώσει τον εαυτό του σε σημείο να θεωρήσει ότι είναι ίσος κι ίσως ανώτερος απ’ τον Θεό. Οι λόγοι του Γιάχβε αντιπαρέβαλλαν την μεγαλειότητά Του, την σοφία, την δύναμη και τη γνώση Του με την μετριότητα, την αφροσύνη, την αδυναμία και την άγνοια του Ιώβ και φανέρωσαν στον Ιώβ την ασημαντότητά του μπροστά στο Θεό. 
στ. Για να διαλύσει την υπερηφάνεια του Ιώβ Τα λόγια του Γιάχβε είχαν σκοπό να δείξουν στον Ιώβ πόσο ασήμαντος είναι, συγκρινόμενος με Αυτόν κι έτσι να τον ξεφουσκώσουν και να τον ταπεινώσουν, ώστε να σωπάσει και να υποταχτεί.

Τα κύρια σημεία των λόγων του Γιάχβε
·        Η υπεροχή του Θεού απέναντι στον Ιώβ (λη:4-λθ:30)
α. Ο Θεός υπερέχει σε σύνεση (λη:4-7)
β. Ο Θεός υπερέχει σε ισχύ (λη:8-11)
γ. Ο Θεός υπερέχει σε εξουσία (λη:12-15)
δ. Ο Θεός υπερέχει σε γνώση (λη:16-21)
ε. Ο Θεός υπερέχει στον έλεγχο των στοιχείων της φύσης (λη:22-30)
στ. Ο Θεός υπερέχει σε δύναμη (λη:31-33)
ζ. Ο Θεός υπερέχει σε κυριαρχία (λη:39-41)
η. Ο Θεός υπερέχει στην συντήρηση (λη:39-41)
θ. Ο Θεός υπερέχει στον έλεγχο του ζωικού βασιλείου (λθ:5-12)
ι. Ο Θεός υπερέχει σε δημιουργική ικανότητα (λθ:13-30)
·        Η απάντηση του Ιώβ στον πρώτο λόγο του Γιάχβε(μ:-5)
Ο Ιώβ ομολογεί την μηδαμινότητά του - «Εγώ είμαι ουτιδανός» (το ουτιδανός θα μπορούσε να ερμηνευθεί τιποτένιος, μηδαμινός)
Η απάντηση του Ιώβ στον δεύτερο λόγο του Γιάχβε (μβ:1-6)
α. Ο Ιώβ αναγνωρίζει την κυριαρχία του Θεού
β. Ο Ιώβ ομολογεί την άγνοιά του
γ. Ο Ιώβ διακηρύσσει την νέα του όραση
δ. Ο Ιώβ βδελύττεται τον εαυτό του και μετανοεί «εν χώματι και σποδώ»

7. Ο Επίλογος (η κατάληξη του βιβλίου) (μβ:7-17
·        Η αποκατάσταση των φίλων του Ιώβ (μβ:7-9)
·        Ο θυμός του Θεού κατά των φίλων (μβ:7)
·        Η εντολή του Θεού στους φίλους (μβ:8)

Ο Θεός τους διέταξε να πάρουν επτά μόσχους και επτά κριούς και να πάνε στον Ιώβ, ο οποίος θα ενεργούσε σαν ιερέας και θα πρόσφερε ολοκαύτωμα, θυσία γι’ αυτούς, ώστε ο Θεός να μην εκχέει την οργή Του πάνω τους, επειδή παρερμήνευσαν τις ενέργειες Του στον Ιώβ.
·        Η Αποκατάσταση του Ιώβ (μβ:10-15). Τα τέλη του Ιώβ
·        Ο καιρός της αποκατάστασης (μβ:10-15)

Ο Κύριος αποκατέστησε τον Ιώβ, «έστρεψε την αιχμαλωσία του Ιώβ», (μβ:12), αφού ο Ιώβ τακτοποιήθηκε με τον Κύριο, (μβ:1-6) καθώς και με τους τρεις φίλους του. Η ευλογία έρχεται όταν έχουμε τη σωστή σχέση με τον Θεό και τον συνάνθρωπό μας.
·        Η πληρότητα της αποκατάστασης (μβ:10β)

Ο Θεός έδωσε στον Ιώβ τα διπλάσια απ’ όσα είχε πριν.

Οι λεπτομέρειες της αποκατάστασης (μβ:11-15)
à        Οι συγγενείς και οι φίλοι του αποκαταστάθηκαν.
à        Τα κοπάδια και τα ζώα του αποκαταστάθηκαν.
à        Τα παιδιά του αποκαταστάθηκαν.

Δηλαδή, ο Θεός του έδωσε επτά γιούς και τρεις θυγατέρες για να αντικαταστήσει τα παιδιά που είχαν σκοτωθεί. Ο Θεός ευλόγησε τις τρεις θυγατέρες του Ιώβ με εξαιρετική ομορφιά.
·        Η μακροημέρευση του Ιώβ (μβ:16)

Μετά την αποκατάστασή του έζησε 140 χρόνια. Έζησε να δει τα εγγόνια του, μέχρι την τέταρτη γενιά.
·                    Ο θάνατος του Ιώβ (μβ:7)
«Και ετελεύτησεν ο Ιώβ, γέρων και πλήρης ημερών»